Nos últimos anos aumentou o número de turistas que veñen a pasar as vacacións a Galicia ata o punto de que en moitos lugares da costa, ou en cidades interiores como Santiago, a masificación turística está a provocar graves problemas para a veciñanza e o medio ambiente.
A promoción, por parte das administracións, de Galicia como destino turístico "low cost" nas modalidades de vivenda turística en alugueiro ou propiedade, autocaravana con "aparcamento de balde" ou turismo de mochila, son os principais responsables de que Galicia se estea convertindo na Meca do turismo masivo. Unha vez degradada a costa Mediterránea, boa parte dos turistas están poñendo o foco en Galicia e están provocando similares efectos negativos que no Levante Peninsular.
QUE É O TURISMO SOSTIBLE?
A ONU sinala que o turismo, para ser considerado sostible, ten que selo desde 3 puntos de vista: económico, sociocultural e ambiental. Imos a analizar se o turismo masivo en Galicia cumpre estes requirimentos:
1- Sostibilidade económica: o turismo sostible ten que beneficiar a TODA a comunidade local
A Organización de Nacións Unidas sinala que o turismo, para ser considerado sostible, ten que asegurar unhas actividades económicas viables a longo prazo que beneficien a TODOS os veciños/as e creen emprego estable". O turismo que se está a consentir, e promover, en Galicia, baseado en aloxamentos en vivendas turísticas (en alugueiro e en propiedade), autocaravanas... e aprovisionamento de alimentos en supermercados, non cumpre este requirimento. Na maioría das vilas costeiras galegas, colapsadas de turistas os meses de xullo e agosto, as saídas laborais seguen sendo as mesmas: a pesca/marisqueo ou buscar traballo noutros lugares. Os poucos postos de traballo que crea este turismo "low cost", fundamentalmente na hostalaría e nos supermercados, son de moi curta duración e con salarios baixos.
Por outra banda, as vivendas turísticas en alugueiro están a subir os prezos dos alugueiros para a poboación local, e as vivendas turísticas en propiedade, chamadas eufemísticamente "segundas residencias", provocan o mesmo efecto nas vivenda á venda. Todas elas inundan as vilas costeiras galegas con urbanizacións que soen permanecer coas persianas baixadas 10 ou 11 meses ao ano. Así mesmo, este tipo de turismo fai competencia a pequenos establecementos hoteleiros, casas rurais... A regulación e limitación das vivendas turísticas nas vilas da costeiras, e en cidades turistificadas como Santiago, é imprescindible.
As modalidades de autocaravana con aparcamento "de balde" e turismo de mochila tamén deixan poucos cartos nas zonas por onde pasan. Polo tanto, este turismo que está a sufrir Galicia non está reportando apenas beneficio económico para a comunidade local.
2- Sostibilidade social: o turismo non debe causar problemas sociais ou culturais
Outro dos requirimentos da ONU para un turismo sostible é que este non cause problemas sociais. Neste sentido, o turismo masivo que está a recibir Galicia está a provocar problemas de ruídos, de aparcamento, atascos, masificación de praias, leva ao límite os servicios municipais que non están preparados para recibir un número de visitantes que multiplica por varias cifras a poboación local... en moitas vilas costeiras os veciños van aguantando coa esperanza de que chegue o mes de setembro, noutras como Compostela, co turismo masivo desestacionalizado polo Camiño, a xentrificación do lugar e o éxodo de santiagueses cara a concellos limítrofes é constante. Un turismo que expulsa aos veciños dos seus barrios e vilas non se pode considerar sostible.
3- Sostibilidade ambiental: o turismo debe respectar a biodiversidade
O terceiro requirimento que sinala Nacións Unidas para un turismo sostible é que manteña os procedementos ecolóxicos esenciais e respecte os recursos naturais e a diversidade.
O turismo, a nivel global, é unhas das actividades económicas mais contaminantes do Planeta e xa produce preto dun 10% dos gases de efecto invernadoiro, cifra que non para de aumentar. No caso da turistificación que esta a sufrir Galicia, o impacto negativo detéctase de forma evidente nos ecosistemas costeiros onde a fauna e flora local sufre unha gran presión. En zonas insulares como Cíes, Areoso... o impacto multiplícase.
Conclusión: O turismo masivo en Galicia, un modelo insostible
En Galicia estase a promover un turismo masivo que non cumple con ningún dos requirimentos establecidos pola ONU para ser considerado sostible. A masificación turística nin beneficia económicamente á maioría de poboación local, nin mellora a calidade da xente, nin respecta a biodiversidade. Ao contrario, está a facer a vida moi difícil aos veciños, ata o punto de facer que marchen dos seus barrios e vilas, e presionando de forma crecente o medio natural.
Un dos argumentos demagóxicos para defender o modelo de turismo masivo que está a sufrir Galicia é que a xente "pobre" ten dereito a ir de vacacións. Calquera que vaia a unha vila costeira galega no verán comprobará que a gama dos vehículos é moi superior á que hai no resto do ano, sinal de que moitísimos usuarios de piso turístico teñen un alto nivel adquisitivo pero que non deixan apenas cartos.
Por outra banda, en vez de alugar o piso turístico na costa todo o mes, como é habitual, se os turistas non queren gastar cartos ao mellor deberían plantexarse ir menos tempo de vacacións. O turismo masivo de vivenda turística, autocaravana con aparcamento "de balde" ou de mochileiros con avituallamento en cadeas de supermercado debería ser a excepción, non a norma.
O dereito da poboación local a un medio ambiente saudable, ao descanso ou a unha vivenda digna está moi por riba a ir de vacacións, sin deixar apenas beneficios no lugar que os acolle, e provocando danos ambientais e sociais tremendos. O turismo masivo en Galicia é un modelo insostible.
